آیا می‌توانم در دوران بارداری و شیردهی شکلات تلخ بخورم؟ در دوران بارداری از چه میزان شکلات تلخ می‌توانم استفاده کنم؟ این‌ها سوالات متداولی هستند که اکثر بانوان عاشق شکلات تلخ در دوران بارداری و شیردهی به دنبال یافتن جواب آن‌ها هستند.
تحقیقات می‌گویند بله! اما برای استفاده از شکلات تلخ در این دوران باید برخی نکات توسط بانوان رعایت شود. برای آگاهی از فواید خوردن شکلات تلخ در بارداری و شیردهی و میزان مصرف این خوراکی لذیذ با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
رعایت حد اعتدال در خوردن شکلات تلخ در بارداری و شیردهی علاوه بر بی خطر بودن آن، می‌تواند فواید بسیار زیادی برای مادر و کودک داشته باشد. از این رو، در این دوران حفظ حد اعتدال در مصرف شکلات تلخ نکته کلیدی است. بانوانی که در دوران بارداری خود به سر می‌برند، باید به میزان کافئین، قند و کالری این خوراکی خوشمزه توجه داشته باشند. از سوی دیگر، کیفیت شکلات تلخ در این دوران از اهمیت بالایی برخودار است.
شکلات‌های تلخ با کیفیت، دارای قند بسیار کمی هستند. شکلات‌های تلخ بی کیفیت حاوی قند بسیار بالای هستند که علاوه بر ایجاد خطراتی مانند دیابت بارداری، می‌توانند منجر به افزایش وزن بانوان باردار نیز شوند.
خوردن شکلات تلخ در دوران شیردهی نیز به دلیل سطح بالای آنتی اکسیدان‌ها و فلاونوئیدهای آن، منجر به بهبود خلق و خوی، کاهش التهاب در بدن و سلامت روانی می‌شود. همچنین به دلیل داشتن تریپتوفان منجر به افزایش هورمون سروتونین (هورمون شادی) و ایجاد آرامش در مادر و کودک شده و کافئین موجود در شکلات تلخ نیز باعث افزایش انرژی در مادران می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف شکلات تلخ در شیردهی به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌های غنی در آن، ممکن است به تحریک تولید پرولاکتین (هورمون مرتبط با شیردهی) و افزایش تولید شیر کمک کند.
طبق مطالعات انجام شده مصرف شکلات تلخ در ۳ ماهه اول بارداری در تأمین مواد غذایی مفید و ضروری مانند آهن، منیزیم و روی مفید بوده و همچنین خوردن ۳۰ گرم شکلات تلخ از ۳ ماهه اول بارداری در بهبود گردش خون و کاهش فشار خون مؤثر است. مصرف شکلات تلخ در این دوران به بهبود عملکرد رگ‌های خونی، کاهش التهاب و کاهش سطح کلسترول مرتبط با وجود آنتی اکسیدان‌ها نیز کمک می‌کند.
علاوه بر این کره کاکائو موجود در شکلات تلخ، حاوی اسیدهای چرب مانند اسید استئاریک است که با تحریک ترشح اکسی توسین (هورمون دیگر مؤثر در شیردهی) می‌تواند تولید شیر مادر را افزایش دهد. به طور کلی میزان مصرف توصیه شده شکلات تلخ در شیردهی حدود ۲۸ گرم در طول روز است.
فواید شکلات تلخ برای مادران باردار
مصرف شکلات تلخ دارای فواید متعددی است. مزایای خوردن شکلات تلخ در بارداری به درصد کاکائوی آن بستگی دارد. به طور کلی هر چه درصد شکلات تلخ بیشتر باشد (شکلات تیره‌تر باشد)، برای مادر و جنین مفیدتر است. مادران در دوران بارداری بهتر است از خوردن شکلات‌های شیری به دلیل قند فراوان آن‌ها خودداری کنند. در این بخش برخی از مزایای مصرف شکلات تلخ برای زن باردار اشاره می‌شود:
✔ کاهش استرس
استرس در دوران بارداری می‌تواند مشکلات فراوان و ناخوشایندی را برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهند که خوردن شکلات تلخ می‌تواند با ترشح هورمون‌هایی در مغز (افزایش سطح اندورفین و سروتونین و کاهش سطح هورمون کورتیزول یا هورمون استرس) منجر به کاهش استرس، اضطراب و نگرانی و همچنین افزایش میزان نشاط و شادی مادران و سلامت جنین در این دورانشود.
✔ تأمین مواد مغذی بدن
شکلات تلخ جدا از کالری دریافتی خالص، حاوی مواد مغذی بسیاری است. این شکلات حاوی آنتی اکسیدان (سرشار از فلاونوئیدها و اپی کاتچین که بهبود دهنده سطح ایمنی و محافظت در برابر انواع خاصی از سرطان است)، منیزیم (کمک به متابولیسم اسیدهای چرب)، آهن (ضروری برای حفظ تعداد هموگلوبین در دوران بارداری) و سایر مواد مغذی است که بانوان در این دوران به آن‌ها نیاز دارند. البته یادآوری این نکته ضروری است که هر چه شکلات تلخ تیره‌تر باشد برای سلامتی مادر و کودک مفیدتر است.
✔ جلوگیری از فشارخون و پره اکلامپسی
خوردن شکلات تلخ در بارداری ممکن است برای پیشگیری از فشار خون بالا (افزایش فشار خون می‌تواند منجر به تشنج، لخته شدن خون و آسیب کلیوی و کبدی شود) و پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی (بیماری نسبتاً شایع که می‌تواند منجر به فشار خون بالا و به طور بالقوه زایمان زودرس شود و بسته به میزان نارسی کودک می‌تواند بسیار خطرناک باشد) مفید باشد. مطالعات محققان دانشگاه ییل نشان می‌دهند که مصرف شکلات تلخ در بارداری می‌تواند احتمال بروز پره اکلامپسی را در حدود ۷۰ درصد کاهش دهد. به طور کلی، مصرف شکلات تلخ به دلیل داشتن تئوبرومین (دارای خاصیت گشاد کردن رگ‌های خونی) به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
✔ بهبود جریان خون
جریان خون مناسب و متعادل در دوران بارداری، برای سلامت جنین و پیشگیری از عوارش ناشی از کاهش جریان خون بسیار مهم و حیاتی است. شکلات‌های تلخ حاوی ترکیبات فلاونوئیدها هستند که در بهبود جریان خون و سلامت عروق نقش بسیار مهمی دارند. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف استاندارد و منظم شکلات تلخ از اواخر ۳ ماهه اول تا ۳ ماهه دوم بارداری منجر به بهبود جریان خون در شریان‌های رحمی می‌شود.
✔ کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری
برخی مطالعات نشان می‌دهند که خوردن شکلات تلخ در بارداری بر سطح قند خون زنان باردار تأثیر گذاشته و می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری کمک کند.
✔ بهبود خلق و خو
شکلات تلخ به دلیل داشتن فنیل اتیلامین PEA (ترکیبی تحریک کننده ترشح اندروفین)، می‌تواند در بهبود خلق و خوی زنان در دوران بارداری نقش بسزایی داشته باشد. این مسئله به ویژه در بانوان دارای نوسانات هورمونی یا خلقی مؤثرتر است.
✔ تنظیم سطح کلسترول
به طور کلی، شکلات تلخ دارای قند و چربی کم است. همچنین شکلات تلخ به دلیل داشتن فلاونوئیدها باعث افزایش کلسترول خوب و تنظیم سطح قند خون می‌شود. این امر منجر به بهبود خاصیت ارتجاعی رگ‌های خونی شده و در نتیجه سلامت مادر و جنین را به همراه دارد.
نکات مهم در مصرف شکلات تلخ برای زنان باردار
داشتن تغذیه سالم در دوران بارداری، در سلامتی مادر و کودک بسیار ضروری است. شکلات تلخ یکی از خوراکی‌های مفیدی است که می‌تواند بخشی از رژیم غذایی سالم و متعادل برای زنان باردار باشد. به طور کلی، میزان مصرف شکلات تلخ مانند سایر مواد غذایی در این دوران باید در حد استاندارد باشد. در دوران بارداری توجه به مسائلی مانند قند، کافئین، کالری و چربی مواد غذایی بسیار مهم است. در هر ۱۰۰ گرم شکلات تلخ در حدود ۸ گرم کافئین وجود دارد. کافئین موجود در شکلات تلخ از محرک‌هایی به شمار می‌آید که می‌تواند به جنین آسیب وارد کند. بنابراین به طور کلی زنان باردار نباید در طی روز بیش از ۲۰۰ گرم کافئین مصرف کنند. میزان مصرف شکلات تلخ در حاملگی بسته به شرایط و خصوصیات بدنی مادران متفاوت است. بانوان باردار برای تعیین میزان مصرف شکلات تلخ می‌توانند با پزشک خود مشورت کنند.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد شکلات در ۳ ماهه سوم بارداری ممکن است منجر به ایجاد مشکلاتی برای مجرای شریانی جنین شود. از این رو پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار مصرف شکلات در این بازده زمانی را به حداقل برسانند. برخی از غذاها (غذاهای غنی از پلی فنول‌ها) و داروها (ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن) ممکن است قبل از تولد نوزاد باعث انقباض یا بسته شدن مجرای شریانی (این شریان نباید تا قبل از تولد بسته یا منقبض شود) شوند. بروز این عارضه می‌تواند باعث فشار خون ریوی و عملکرد غیر طبیعی سمت راست قلب شود. بنابراین بهتر است در خصوص میزان مصرف شکلات تلخ در ۳ ماهه سوم بارداری احتیاط کرده و در این خصوص با پزشک مشورت شود.
شکلات تلخ برای جنین ضرر دارد؟
مطالعات زیادی نشان می‌دهد مصرف شکلات تلخ در حد اعتدال، در کاهش فشار خون، بهبود گردش خون، تأمین مواد مغذی ضروری مانند آهن، منیزیم و همچنین کاهش خطراتی مانند پره اکلامپسی اثرگذار است. بنابراین، در صورت مصرف استاندارد شکلات تلخ در بارداری، هیچ گونه خطری متوجه جنین نمی‌شود.
سوال‌های متداول
به طور کلی مصرف شکلات تلخ در سه ماهه اول بارداری در صورت رعایت حد اعتدال در مصرف، علاوه بر بی خطر بودن دارای فواید بسیاری نیز است. مصرف شکلات تلخ در سه ماه اول بارداری می‌تواند مواد مغذی ضروری مانند آهن، روی و ویتامین K را برای جنین در حال رشد فراهم کند. بانوان در این دوران باید در رعایت میزان مصرف کافئین، قند و کالری دقت کنند. مشورت با پزشک در خصوص خوردن و همچنین میزان مصرف شکلات تلخ حاملگی مهم است.
با توجه به مطالعات متعدد در خصوص فواید شکلات تلخ در بارداری، خوردن این خوراکی در حد اعتدال بی خطر است. شکلات تلخ حاوی کافئین و قند است. مصرف زیاد کافئین می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد بدن (مصرف کافئین زیاد بر روی انتقال دهنده‌های عصبی تأثیر گذاشته و ممکن است باعث دیابت بارداری و اضافه وزن شود) شود. زنان باردار بهتر است برای خوردن شکلات تلخ و میزان مصرف آن با پزشک خود مشورت کنند.